«و لنبلونكم بشيءٍ من الخوف و الجوع و نقصٍ من الاموال و الانفس و المثمرات و بشر الصابرين الذين اذا اصابتهم مصيبته قالو انا لله و انا اليه راجعون. اولئك عليهم صلوات من ربهم و رحمه و اولئك هم المتهدون»؛[1]

اين آيه شريفه مي‏فرمايد: اي انسان تو را آفريديم و به اين دنيا آورديم تا به كمال و سعادت برسانيم، مواظب باش كه هر آن در معرض امتحاني،گاهي به مال، گاهي به جان، گاهي به وسيله فرزندت و ..

اگر از قرآن بپرسيد كه: عالم هستي براي چه چيزي خلق شده است؟ در جواب مي‏‏فرمايد: براي انسان. و اگر سوال كنيد: انسان براي چي آفريده شده؟ مي‏فرمايد: براي اينكه به مقام عنداللهي برسد و انسان كاملي شود؛ يعني به جايي برسد كه به جز خدا نبيند و نخواهد. انسان به اين مقام نمي‏رسد مگر اين كه با مشكلات و ابتلائات دست و پنجه نرم كند، همانند آن دانه گندم.

انسان زماني به سعادت مي‏رسد كه بر مصيبت‏ها و سختي‏ها پيروز شود و در برابر آن‏ها صبر و استقامت ورزد و خود را نبازد. معمولاً انسان‏ها در مواجهه با مشكلات دو قسم هستند:

1- افرادي كه صبور نيستند و استقامت ندارند و خود را مي‏بازند و در نتيجه سقوط مي‏كنند؛ به فرموده اميرالمومنين(ع) مصيبت را مي‏بينند و سختي را تحمل مي‏كنند، اما به كمال و سعادت نمي‏رسندو بلكه در «اسفل السافلين» جاي مي‏گيرند.

2- گروه ديگر در مقابل اين دسته هستند؛ يعني مصيبت و گرفتاري را لطف خدا مي‏دانند. از ديدگاه بزرگان علم اخلاق مصيبت از الطاف خفيه خداست. و معتقدند: همانطور كه «مال»، «قدرت» و «تمكن» از نعمت‏هاي بزرگ خداس، مصيبت، بلا و مشكلات نيز از نعمت‏هاي او است.

توضيح آن‏كه: لطف خداونددو قسم است:

الف-«لطف جلي»يعني: نعمت‏هايي كه به انسان مي‏دهد و آنان هم توجه به اين نعمت‏ها دارند؛ مثل پول، رياست، تمكن و قدرت.

ب- «لطف خفي» يعني: گرفتاريهايي كه به نظر انسان بدبختي و بيچارگي است؛ مثل مرگ فرزند، فقر و نداري و ... .

آري، از ديدگاه عارفان،مرگ فرزند، لطف است، في‏المثل وقتي خبر شهادت حاج‏آقا مصطفي را به امام خميني(ره) مي‏دهند مي‏فرمايد:«انا الله و انا اليه راجعون»، مرگ مصطفي از الطاف خفيه خداست. عرفا در اين جهان جز لطف نمي‏بينند و اگر با عينك علماي اخلاق به جهان بنگريم بايد بگوييم: الطاف خفيه خدا از الطاف جليله‏اش بهتر است؛ چرا كه انسان را به مقامات عالي مي‏رساند.

از ديدگاه عرفا حتي جهنم نيز از الطاف خفيه است؛ زيرا فرد جهنمي را بهشتي مي‏كند،اگر جهنم نبود انسان لياقت بهشت رفتن پيدا نمي‏كرد. پس بايد به جهنم برود و مانند آن سنگ معدني در كوره چندين هزار درجه‏اي ذوب شود تا كدوراتش گرفته شود و زمينه براي رفتن به بهشت بيابد.

پي نوشت ها:

[1].بقره(2)آيه156.